Nakaz zapłaty – jakie są rodzaje i skutki ich wydania? #1 część Poradnika dla zadłużonych

W terminie 2 tygodni od otrzymania nakazu zapłaty (w postępowaniu upominawczym lub nakazowym) można złożyć sprzeciw (zarzuty). W przeciwnym razie nakaz zapłaty uprawomocni się i wierzyciel będzie mógł rozpocząć egzekucję.
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym

Tytułem wstępu

W ramach Poradnika dla zadłużonych postaram się skrótowo opisać najważniejsze rzeczy z punktu widzenia osoby zadłużonej lub osoby przeciwko której wniesiono sprawę do sądu. W ramach pierwszej części poradnika postaram się wyjaśnić kwestię nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym lub nakazowym. Tym samym mam nadzieję, że lektura niniejszego artykułu pozwoli uchronić czytelników od negatywnych skutków uprawomocnienia się nakazu zapłaty.

Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym lub nakazowym – czym to się różni?

Z punktu widzenia dłużnika nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym lub nakazowym może wydawać się obojętny. Jest jednak zgoła inaczej. To dwa postępowania powodują różne skutki dla dłużnika. Na czym polega zatem różnica w obu trybach i dlaczego jest istotna?

  1. Postępowanie upominawcze – jest to “najprostszy” tryb dochodzenia roszczenia od dłużnika określony w art. 499 k.p.c. Nie wymaga szczególnej formy dokumentów na bazie których wierzyciel wnosi pozew. Sam nakaz zapłaty po jego wydaniu nie może jednak stanowić podstawy prowadzenia egzekucji.

    Dopiero z momentem uprawomocnienia tj. upływu 2 tygodni od daty doręczenia wierzyciel może wystąpić o nadanie takiemu nakazowi klauzuli wykonalności. Dopiero zaś po uzyskaniu klauzuli wierzyciel może skierować sprawę do komornika celem egzekucji.

    Należy jednak zauważyć, że Sąd nie może wydać nakazu zapłaty jeżeli:
    – roszczenie jest oczywiście bezzasadne
    – twierdzenia co do faktów budzą wątpliwość
    – zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego
  2. Postępowanie nakazowe – ten tryb postępowania wymaga przedstawienia przez wierzyciela dokumentów w określonej formie (art. 485 k.p.c.). Sąd wyda nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, gdy roszczenie jest stwierdzone:
    – dokumentem urzędowym
    – zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem
    – wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu
    – wekslem, czekiem, albo
    – umową wraz z dowodem spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz fakturą (dotyczy przedsiębiorców)
Podsumowując: W postępowaniu upominawczym wierzyciel musi czekać na uprawomocnienie się nakazu zapłaty i dopiero wówczas może wnosić o nadanie klauzuli wykonalności celem skierowania sprawy do komornika. 

W postępowaniu nakazowym zaś, wierzyciel może bez czekania na uprawomocnienie nakazu zapłaty złożyć do komornika wniosek o wszczęcie postępowania zabezpieczającego (poprzez np. zajęcie rachunków bankowych itd.).

Jak sprawdzić rodzaj postępowania?

Najprościej spójrz na nagłówek nakazu zapłaty. Poniżej zamieściłem po jednym przykładzie nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym oraz upominawczym.

Po lewej stronie jest nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym – został on skierowany do postępowania zabezpieczającego (wykonywanego przez Komornika) od razu po jego wydaniu. Jednocześnie jednak w terminie 2 tygodni od jego doręczenia złożyliśmy zarzuty wraz z wnioskiem o wstrzymanie zabezpieczenia (zajęcia Komornika).

Nakaz po prawej stronie – w postępowaniu upominawczym – nie uprawomocnił się, gdyż w terminie 2 tygodni od jego doręczenia złożyliśmy sprzeciw. Stąd też wierzyciel nie mógł skierować sprawy do Komornika celem zabezpieczenia i sprawa musiała zostać rozpoznana przez Sąd.

Podsumowanie

Rozpoznanie odpowiedniego trybu jest dla dłużnika istotne z punktu widzenia kroków jakie musi podjąć by bronić się przed sądem. W przypadku postępowania upominawczego jest to sprzeciw od nakazu zapłaty, zaś w przypadku trybu nakazowego przepisy wymagają przygotowania zarzutów od nakazu zapłaty. Opcjonalnie można złożyć wniosek o wstrzymanie postępowania zabezpieczającego (w sytuacji, gdy np. wierzyciel dokonał zajęcia komorniczego rachunków bankowych lub innych składników majątku).

W przypadku wątpliwości, co do przysługujących możliwości działania zachęcam do kontaktu poprzez formularz kontaktowy lub bezpośrednio e-mail.

W następnej części poradnika postaram się opisać na co zwrócić uwagę, gdy otrzymamy z sądu nakaz zapłaty lub wyrok. Jakie są terminy, od kiedy je liczyć oraz gdzie należy szukać informacji lub pomocy. 
Jakub Mielcarek

Jakub Mielcarek

Radca prawny specjalizujący się w oddłużaniu i antywindykacji. Z powodzeniem reprezentuje klientów indywidualnych oraz firmy i spółki w ramach oddłużania i sporów z wierzycielami, restrukturyzacji jak i procesach upadłościowych.