Termin na zaskarżenie
Na wstępie wyjaśnienia wymaga, że podstawową sprawą jest dzień otrzymania nakazu zapłaty lub wyroku zaocznego. Termin na zaskarżenie nakazu zapłaty lub wyroku zaczyna bowiem biec od następnego dnia. Dla nakazu zapłaty i wyroku zaocznego termin ten jest taki sam i wynosi 2 tygodnie od daty ich otrzymania.
Termin zostanie zachowany i uznany przez Sąd, jeżeli wyślesz pismo listem poleconym za pośrednictwem Poczty Polskiej. Ewentualnie możesz złożyć je osobiście na biurze podawczym Sądu. Decydujące znaczenie ma. bowiem data stempla pocztowego, a nie data odbioru w Sądzie. Nadanie przesyłki kurierem albo zwykłym listem niestety nie jest bezpieczne i może skutkować "zawaleniem" terminu.
Sprzeciw od nakazu zapłaty, odwołanie czy zarzuty?
Powyższe rozróżnienie jest istotne z punktu widzenia skuteczności zaskarżenia wyroku lub nakazu do Sądu. Nie chodzi tu bynajmniej o samą nazwę pisma, ale o jego treść. W uproszczeniu rozróżniamy 2 rodzaje orzeczeń wydawanych przez Sądy:
- wyroki (w tym wyrok zaoczny)
- nakazy zapłaty (w tym nakaz w postępowaniu upominawczym oraz nakazowym)
Z uwagi na tematykę skupimy się na najpopularniejszych przypadkach tj. wyrok zaoczny oraz nakaz zapłaty (w trybie upominawczym oraz nakazowym).
Wyrok zaoczny
Zgodnie z art. 339 k.p.c. (kodeks postępowania cywilnego) Sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany w wyznaczonym terminie nie złożył odpowiedzi na pozew.
Ponadto, Sąd obowiązkowo wyda wyrok zaoczny, jeżeli mimo niezłożenia odpowiedzi na pozew skierowano sprawę do rozpoznania na rozprawie, a pozwany nie stawił się na tę rozprawę, albo mimo stawienia się nie bierze w niej udziału (art. 340 k.p.c.).
Oznacza to, że wyrok zaoczny może zapaść wtedy, gdy nie złożysz odpowiedzi na pozew, albo nie stawisz się na rozprawę. Wówczas taki wyrok zostanie przesłany bezpośrednio na Twój adres (podany przez powoda). To od tego momentu będzie liczyć się termin na zaskarżenie wyroku zaocznego.
Od wyroku zaocznego sprzeciw wnosimy do Sądu który wydał taki wyrok. Termin na wniesienie sprzeciwu wynosi 2 tygodnie od daty doręczenia. W innym wypadku wyrok zaoczny się uprawomocni. Po nowelizacji z 07.11.2019 r. złożenie sprzeciwu nie wymaga już użycia specjalnego formularza niezależnie od kwoty roszczenia. Trzeba jednak pamiętać, że znaczna ilość spraw była rozpatrywana na “starym” stanie prawnym. W takiej sytuacji może być zatem konieczne złożenie sprzeciwu na urzędowym formularzu. Niezależnie od tego, w sprzeciwie musisz powołać wszystkie argumenty i zarzuty, aby Sąd nie uznał ich za spóźnione na późniejszym etapie.
Nakaz zapłaty
Jak wspomniałem we wcześniejszym wpisie nakaz zapłaty może być wydany w 2 trybach (pomijam w tym momencie elektroniczne postępowanie upominawcze o którym będzie odrębny wpis):
- Postępowanie upominawcze
Podobnie jak w przypadku wyroku zaocznego, w terminie 2 tygodni od daty doręczenia na nasz adres wnosimy sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Obecnie jednak, niezależnie od wysokości roszczenia nie musisz składać sprzeciwu na urzędowym formularzu (wyjątek stanowią “stare” sprawy sprzed 07.11.2019 r.).
Co istotne, po skutecznym wniesieniu, sprzeciw od nakazu zapłaty traci moc i nie może być podstawą egzekucji. Z punktu widzenia dłużnika najistotniejsza jest jednak treść sprzeciwu, często niestety bagatelizowana. Korzystając z ogólnodostępnych wzorów (często bazujących na nieaktualnym stanie prawnym) lub “doradców” nie posiadających faktycznego doświadczenia i wiedzy prawniczej, możesz wyrządzić sobie znaczną szkodę. W razie błędnych zarzutów lub braku wskazania dowodów i argumentów za Twoją racją, zmniejszają się Twoje szanse na skuteczne oddłużenie.
- Postępowanie nakazowe
W przypadku trybu nakazowego, sprawa nieco się komplikuje. Mianowicie celem zaskarżenia składamy zarzuty od nakazu zapłaty. Termin na zaskarżenie jest ten sam, co w przypadku postępowania upominawczego i wynosi także 2 tygodnie od daty doręczenia nakazu. Różnica polega na tym, że w trybie nakazowym wierzyciel może złożyć wniosek o zabezpieczenie. Przykładowo w formie zajęcia rachunku bankowego dłużnika na czas trwania postępowania sądowego.
Nawet skuteczne wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym nie powoduje, że traci on moc. Oznacza to, że nakaz zapłaty wciąż jest “ważny”, tak samo jak zabezpieczenie.
Na pocieszenie dodam, że sądy stosują tryb nakazowy zazwyczaj przy wekslach lub uznaniu długu (ugoda, potwierdzenie zadłużenia). Nie jest on “podstawowym” trybem wydawania nakazów. Jednakże w razie wydania nakazu w tym trybie nie należy zwlekać z uwagi na możliwe zabezpieczenie (w tym zajęcie egzekucyjne). Poza tym, przeanalizowanie sprawy i wszystkich dokumentów także zajmuje czas i czekając do ostatniego dnia może okazać się, że będzie już za późno na zaskarżenie nakazu zapłaty.
Podsumowanie
Podsumowując, niezależnie czy otrzymasz nakaz zapłaty (w trybie nakazowym lub upominawczym), czy też wyrok zaoczny (lub “zwykły” wyrok), najważniejsze to pilnować terminu na jego zaskarżenie. Nie opłaca się zatem “unikać” korespondencji, czy jej wyrzucać. Nie spowoduje to bowiem, że długi znikną, a wierzyciele przestaną się interesować swoją sprawą..
